वन-स्टॉप नियंत्रण केंद्र : Google खाते

वापरकर्त्यांना Google सोबत कोणता डेटा शेअर करणे आवडेल आणि त्यांना स्वतःकडे काय ठेवायचे आहे, हे त्यांना ठरवू देणारी टूल तयार करण्यासाठी स्टेफन मिकलिट्झ आणि यान हॅनेमन यांनी अनेक वर्षे काम केले आहे

आपण Google साठी काम करतो असे स्टेफन मिकलिट्झ लोकांना सांगतात तेव्हा, त्यांना बरेचदा प्रश्न विचारला जातो, “तुम्हाला इतक्या जास्त डेटाची गरज का असते?” त्यांचे उत्तर असते : “डेटामुळे Google उत्पादने तुमच्यासाठी आणखी उपयुक्त बनू शकतात — जसे की, तुमचे शोध परिणाम योग्य भाषेत डिलिव्हर करणे किंवा घरी जाण्यासाठी सर्वात जलद मार्गा सुचवणे. मात्र, Google तुमचा डेटा कसा स्टोअर करते आणि आम्ही तो आमची उत्पादने तुमच्यासाठी अनुकूल करण्यासाठी वापरावा किंवा नाही, हे तुम्ही निवडू शकता हे मी नेहमी सांगतो. माझ्यावर विश्वास ठेवण्याआधी लोकांना सामान्यतः ते स्वतः पाहायचे असते!”

Google ने त्यांचे Google Dashboard हे पहिले डेटा गोपनीयता टूल २००९ मध्ये लाँच केले. त्याच्या डेव्हलपमेंटची जबाबदारी मिकलिट्झ आणि त्यांच्या टीमवर होती. गेल्या काही वर्षांत त्यामध्ये अतिरिक्त फंक्शन जोडली गेली आहेत. २०१३ पासून, निष्क्रिय खाते व्यवस्थापक वापरून वापरकर्ते त्यांची Google डिजिटल लेगसी व्यवस्थापित करू शकत आहेत; २०१४ मध्ये सुरक्षा तपासणी, त्यानंतर २०१५ मध्ये गोपनीयता तपासणी जोडली गेली. ही नवीन टूल वापरकर्त्यांना त्यांची डेटा गोपनीयता आणि सुरक्षा सेटिंग्ज यांबद्दल क्रमाक्रमाने तपशीलवार माहिती देतात.

२०१५ मध्ये "माझे खाते" लाँच केले गेले, ज्यामुळे सर्व Google सेवा एकत्र आल्या. पहिल्यांदाच, वापरकर्त्यांना वन-स्टॉप नियंत्रण केंद्र मिळाले, ज्यामुळे Google त्यांचा कोणता वैयक्तिक डेटा सेव्ह करत होते ते पाहणे, त्यांना कोणती माहिती हटवायची आहे याबाबत स्वतः निर्णय घेणे आणि डेटा सेव्ह करणारी फंक्शन व ऑनलाइन अ‍ॅक्टिव्हिटी ट्रॅक करणे बंद करणे हे त्यांना शक्य झाले. वापरकर्त्यांना पर्सनलाइझ केलेल्या जाहिरातींची निवड रद्द करता येणेदेखील शक्य झाले. "माझे खाते" मधील सोयी लाँच झाल्याच्या क्षणापासून सातत्याने वाढत आहेत आणि त्यामध्ये सुधारणा होत आहेत.

मिकलिट्झ आणि हॅनेमन यांचे उत्पादन डेव्हलपमेंटशी संबंधित बरेचसे काम हे जगभरातील लोक प्रत्येक सेवेचा वापर कसा करतात आणि त्यांच्या सर्वसाधारण प्रवृत्ती काय असतात याबाबतच्या Google सर्वेक्षणांवर आधारित असते. “वैयक्तिक डेटाच्या वापराबाबत युरोपिअन – विशेषतः जर्मन – लोक बरेचदा अमेरिकन लोकांपेक्षा अधिक संशयी असतात,” हॅनेमन म्हणतात. “याचा संबंध अर्थातच आमच्या इतिहासाशी आहे.” सर्वच वापरकर्त्यांचा त्यांचा डेटा स्टोअर करण्यास विरोध नसतो. “विमानतळावर जाण्यासाठी निघण्याची वेळ झाली आहे याची स्मार्टफोनने आठवण करून देणे हे काही लोकांना अत्यंत व्यावहारिक वाटते,” हॅनेमन म्हणतात. “इतर लोक ऑटोकंप्लीट वैशिष्ट्याची प्रशंसा करतात, जे शोध इंजिनला शोधाच्या शब्दांच्या उर्वरित भागाचे पूर्वानुमान करू देते. आमची उत्पादने लोकांसाठी अनुकूल करण्यासाठी लोक आम्हाला त्यांचा डेटा वापरू देतात तेव्हाच ही आणि इतर अनेक वैशिष्ट्ये शक्य होतात.

स्टेफन मिकलिट्झ नमूद करतात की गोपनीयतेचा विषय येतो, तेव्हा एकच, एकसमान निराकरण असू शकत नाही. याचे अंशतः कारण म्हणजे प्रत्येकजण स्वतंत्र व्यक्ती असते आणि वापरकर्त्यांच्या गरजा काळानुसार बदलतात. “Google ला कोणती माहिती ठेवण्याची परवानगी आहे हे प्रत्येक वापरकर्त्याला निवडता येणे आमच्यासाठी महत्त्वाचे आहे. ते शक्य करण्यासाठी, आम्ही आमची टूल सातत्याने अद्ययावत ठेवत असतो.”

फोटोग्राफ: कॉनी मिरबाख