દરેક જણ માટે કામ કરે તેવી પ્રાઇવસી અને સુરક્ષાનું નિર્માણ કરવા વિશે

મ્યુનિક સ્થિત Google Safety Engineering Center એ પ્રાઇવસી અને સુરક્ષા સંબંધિત એન્જિનિયરિંગનું વૈશ્વિક હબ છે. એન્જિનિયર Wieland Holfelder અને Stephan Micklitz, એ Google પોતાની બધી પ્રોડક્ટમાં પારદર્શિતા અને નિયંત્રણ કેવી રીતે બાંધે છે તે સમજાવે છે.

જ્યારે Wieland Holfelderને Googleમાં નવી નોકરી માટે તેમનો સ્વીકૃતિ પત્ર મળ્યો, ત્યારે તેઓ USના જ રહેવાસી હતા. તેઓ જર્મનીથી સિલિકોન વૅલી આવ્યા હતા અને 12 વર્ષથી વધુ સમય માટે Mercedes-Benz જેવી ઘણી કંપનીઓ માટે કાર્યરત હતા. 2008માં, બધું બદલાઈ ગયું. Holfelderના અમેરિકન મિત્રો અને સહકાર્યકરો તેમના નવા પદભાર અને નિયોક્તા વિશે ઘણા ઉલ્લાસિત હતા. પરંતુ તેમનું ભાવિ નોકરીનું સ્થળ માઉન્ટન વ્યૂ, કેલિફોર્નિયામાં ન હતું – તે મ્યુનિક, જર્મનીમાં હતું. ત્યાં, તેમના વિશેના સમાચારને એટલા વધુ ઉત્સાહથી સ્વીકારવામાં આવ્યા ન હતા. જ્યારે તેમણે “Google”ના નામનો ઉલ્લેખ કર્યો, ત્યારે હરહંમેશના અભિનંદન મેસેજની સાથે Holfelderને તેમના ઘણા જર્મન મિત્રો તરફથી પ્રશ્ન કરતી નજરો અને ચડાવેલા ભવાંનો સામનો પણ કરવો પડ્યો. પરંતુ Holfelder પહેલેથી જાણતા હતા કે યુરોપિયન – ખાસ કરીને જર્મન – કેટલા સંવેદનશીલ હોય છે, તે પણ વાત જ્યારે તેમના ડેટા વિશેની હોય.

Googleના એન્જિનિયરિંગ કેન્દ્ર સાઇટના મુખ્ય અધિકારી Holfelder, મ્યુનિક ઑફિસની કેન્ટીન, જે તેના રોચક ડૅકોર તેમજ છત સુધીની બારીઓને કારણે રેસ્ટોરન્ટ જેવી વધુ લાગતી ત્યાં બેઠા હતા. રૂમમાં ચાલી રહેલી વાતચીતોના નાનકડા અંશો પરથી સરળતાથી અંદાજ લગાવી શકાતો હતો કે મ્યુનિકના આ "Googleના કર્મચારીઓ"ની રોજબરોજની પસંદગીની ભાષા તો અંગ્રેજી જ. અને હા સિલિકોન વૅલીનો પ્રભાવ ત્યાંજ સમાપ્ત થતો ન હતો – પણ 2016માં ખોલવામાં આવેલી પાકી ઈંટોની બનેલી ભવ્ય ઇમારત ફિટનેસ સ્ટુડિયો, કૉફી બાર, બિલિયર્ડ રૂમ અને લાઇબ્રેરીથી સુસજ્જ હતી. આ શાખામાં વિશ્વભરના લગભગ 750થી વધુ કર્મચારીઓ કામ કરી રહ્યાં છે, જેમાં મોટા ભાગના સૉફ્ટવેર ડેવલપર્સ છે. તેમના કામના કલાકોમાં સાંજના સમયે વધુ દોડધામ જોવા મળે છે કારણ કે તેમના માઉન્ટન વ્યૂ સ્થિત Googleના હૅડક્વાર્ટરમાં સહકાર્યકરો સાથે વીડિયો કૉન્ફરન્સ માત્ર નમતી સાંજના સમયે જ શરૂ થવાની શક્યતા રહેતી હોય છે.

એન્જિનિયરિંગના ડિરેક્ટર Stephan Micklitz, જે વૈશ્વિક રીતે Googleની બધી પ્રોડક્ટના ડેટા પ્રાઇવસીના ધારાધોરણો માટે જવાબદાર છે, તેઓ પણ મ્યુનિક ઑફિસમાં કામ કરે છે. તેઓ 2007માં ટીમમાં જોડાયા હતા અને તેઓ Google મ્યુનિકના પહેલા કર્મચારીઓમાંથી એક છે. Micklitz અને ટીમ દ્વારા જ મૂળ 'મારું એકાઉન્ટ' સેવા ડેવલપ કરવામાં આવી હતી, જે પાછળથી Google એકાઉન્ટ તરીકે જાણીતી બની. આ ડિજિટલ કૉકપિટની સેવાનો ઉપયોગ Googleનું એકાઉન્ટ ધરાવનારી કોઈપણ વ્યક્તિ તેમજ જેઓ માત્ર Googleનું શોધ એન્જિન કે YouTubeનો ઉપયોગ કરતા હોય, તે કરી શકે છે. Google એકાઉન્ટ સરળતાથી સેટિંગ મેનેજ કરવાની સુવિધા આપે છે. કોઈ બાહ્ય હુમલાની સામે તેમનો ડેટા કેટલો સુરક્ષિત છે તે જાણવા માટે વપરાશકર્તાઓ સુરક્ષા તપાસ પણ ચલાવી શકે છે તેમજ Googleના સર્વર પર તેઓની કઈ વ્યક્તિગત માહિતી સ્ટોર કરવી કે નહીં તે નક્કી કરવા માટે પ્રાઇવસી ચેકઅપનો ઉપયોગ કરી શકે છે.

Holfelder અને Micklitzના અનુસાર, ઑનલાઇન હુમલાઓથી તેમના વપરાશકર્તાઓના ડેટાનું રક્ષણ કરવા માટે, ઉદ્યોગ જગતમાંની અન્ય કોઈપણ કંપની એમના જેટલું કામ કરતી નથી. અને એ સાચી વાત છે કે Google સર્વરના આંતરમાળખાની ગણતરી વિશ્વભરમાં સૌથી વધુ સુરક્ષિતમાંથી એકમાં થાય છે. તેની સુરક્ષા સિસ્ટમ ઘણી જટિલ છે અને તેમાં એકથી વધુ લેવલનો સમાવેશ થાય છે. વિશ્વભરના ડેટા કેન્દ્રોમાં ડેટાને એન્ક્રિપ્ટેડ ફોર્મમાં સ્ટોર કરવામાં આવે છે – એવી સઘન વ્યવસ્થા જે મહત્તમ સુરક્ષા ધરાવતી કારાગારો સમકક્ષ ગણી શકાય. “અમારા બાયોમેટ્રિક પ્રણાલીથી સુરક્ષિત ડેટા કેન્દ્રોમાં તમારા ઇમેઇલ ધરાવતી હાર્ડ ડ્રાઇવ પણ જો કોઈ વ્યક્તિના હાથમાં આવી જાય, તો પણ તેઓ તેનો કોઈ ગેરલાભ ઉઠાવી શકશે નહીં,” Holfelder સમજાવવા લાગ્યા. “તેના પર રહેલી બધી માહિતી વિવિધ ડેટા કેન્દ્રોમાં વહેંચાયેલી હોય છે – તેમજ તે એન્ક્રિપ્ટેડ પણ હોય છે.” તે ઉપરાંત, આ બધી પ્રણાલીઓ છતાં જો કોઈ હૅકર દ્વારા Googleના ઇન્ટરફેસ કે પ્રોડક્ટમાં કોઈ નબળાઈ શોધી કાઢવામાં આવે, તો આ માહિતીના બદલામાં કંપની સારી એવી રકમના પુરસ્કારો ઑફર કરે છે. તેથી ભાવિ સાયબર ગુનેગારો માટે સુરક્ષામાં કોઈ સંભવિત ખામીની જાણ કરવી વધુ નફાકારક છે અને નહીં કે તેનો ગેરફાયદો ઊંચકવાનો પ્રયાસ કરવામાં.

જાહેરાતોનું પણ કંઈક આવું જ છે અને Googleના મોટાભાગના નાણાંની કમાણીનો સૉર્સ પણ આ જ છે. ડેટા જાહેરાતોને તમારા માટે વધુ સુસંગત બનાવવામાં સહાય કરી શકે છે -- તેથી જો તમે કોઈ નવા ગ્રે રંગના સોફાની શોધમાં હો, તો તમારી તે જરૂરિયાત અનુસાર જાહેરાતો જોઈ શકશો. ઘણા લોકોને આ સુવિધા ઉપયોગી લાગે છે, અન્યોને આ કષ્ટદાયી લાગી શકે. Micklitzના અનુસાર આ રુચિ મુજબ જાહેરાત જોવાની સુવિધા સરળતાથી બંધ કરવી શક્ય છે. “અલબત્ત, Google એકાઉન્ટ વડે,” તેમણે ઉમેર્યું. જે વપરાશકર્તાઓ દ્વારા આ સુવિધા બંધ કરવામાં આવશે, તેઓ જાહેરાતો તો જોઈ શકશે પરંતુ હવેથી તે તેમની રુચિઓ અનુસાર રહેશે નહીં. “અમે ડેટાનો ઉપયોગ અમારા વપરાશકર્તાઓ માટે વધુ સુસંગત જાહેરાતો બનાવવા માટે કરીએ છીએ,” Holfelder વચ્ચે ટહૂકી ઉઠ્યા. “પરંતુ અમે કોઈપણ પ્રકારના વ્યક્તિગત ડેટાનું વેચાણ કરતા નથી.”

ફોટોગ્રાફ: Myrzik અને Jarisch